Kế hoạch bài dạy Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 25 - Năm học 2023-2024 - Huỳnh Thị Vân

 Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
Tuần: 25
Tiết: 121
Ngày soạn: 02/03/2024
Ngày dạy: 04/03/2024
 NÓI VỚI CON
 (Y Phương)
A. Mục tiêu cần đạt: 
Học xong bài này học sinh cần nắm được:
1. Kiến thức:
- Giúp học sinh hiểu được những điều mà nhà thơ Y Phương muốn bày tỏ ở bài thơ Nói với con 
(tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quê hương sâu nặng cùng niềm tự hào 
với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của dân tộc mình) và thấy được cách bày tỏ mang đậm cách nói 
của người Tày ở Cao Bằng.
Đối với HS Ân:
- Năm được tác giả, tác phẩm
- Đọc được bài thơ
- Cảm nhận được tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái
 2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ, phân tích thơ tự do, thơ tiếng dân tộc ít người dịch ra tiếng Việt.
3. Thái độ:
- Học sinh thêm yêu thương cha mẹ mình, quê hương mình và có ý chí vươn lên trong cuộc 
sống.
Đối với HS Ân:
- Bồi dưỡng tình cảm yêu thương cha mẹ, que hương
- Ý chí vươn lên trong cuộc sống
II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Sưu tầm tài liệu chuẩn bị nội dung bài.
- Học sinh: Đọc bài trả lời các câu hỏi sách giáo khoa và gợi ý của giáo viên.
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học: 
- Phân tích, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, đàm thoại, bình giảng
IV. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, điểm danh. 
2. Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng bài thơ Sang thu của nhà thơ Hữu Thỉnh. Nêu cảm nhận 
của em về hai câu thơ mà em cho là hay nhất?
3. Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5 phút)
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
 tác giả, tác phẩm - Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.
 2. Tác phẩm
 * Đọc.
 -Nghe
 GV nêu khái quát.
 GV nêu yêu cầu đọc: Giọng ấm * Từ khó.
 áp, yêu thương, tự hào. -Đọc - Sách giáo khoa
 GV đọc, giáo viên yêu cầu H/S 
 đọc. -Giải thích * Cấu trúc văn bản.
 ? Giải thích các từ người đồng - Bài thơ được viết theo thể thơ tự do. Các 
 mình, lờ, ken, thung ? câu dài ngắn khác nhau không theo niêm 
 Đối với HS Ân: -Nhận xét luật nào qui định.
 - Giải thích được một trong các - Bố cục: Bài thơ chia làm 2 phần.
 từ + Phần 1: Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp 
 ? Bài thơ được viết theo thể thơ nhất trên đời Lời người cha nói với con”: 
 nào? Em hãy nêu đặc điểm của Con lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng 
 thể thơ đó? đỡ của cha mẹ và sự đùm bọc của núi rừng 
 Đối với HS Ân: quê hương.
 - Xác định được thể thơ + Phần 2: Còn lại: Lòng tự hào về sức 
 ? Bài thơ có bố cục mấy phần, sống mạnh mẽ bền bỉ, về truyền thống tốt 
 nội dung của từng phần? đẹp của quê hương và niềm mong ước con 
 sẽ kế tục xứng đáng truyền thống ấy.
 II. Đọc - Hiểu văn bản
 GV định hướng học sinh tìm 1. Lời người cha nói với con
 hiểu văn bản. - Đọc
 GV yêu cầu học sinh đọc phần - Người cha nói với con
 1. - Phát hiện
 ? Đọan thơ đã bày tỏ điều gì? Chân phải bước tới cha
 - Lí giải Chân trái bước tới mẹ
 ? Người cha đã nói với con điều Một bước chạm tiếng nói
 gì? Hai bước tới tiếng cười
 Đối với HS Ân: + H/ả cụ thể, chân thực. Cách nói của 
 - Xác định được điều cha nói - Cảm nhận người dân tộc Tày ở Cao Bằng chân thật. 
 với con. Con chập chững bước đi trong vòng tay âu 
 yếm của cha mẹ, cả nhà vang tiếng cười 
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
 gì? Xa nuôi chí lớn...
 ? H/ả rừng cho hoa, con đường - Nghe Sống trên đá không chê đá gập ghềnh...
 cho những tấm lòng thể hiện - Đọc - Người đồng mình: người dân tộc mình
 điều gì? - Người đồng mình thương lắm: người 
 miền núi từng vất vả gian nan và khổ cực 
 ? Như vậy ngoài vòng tay âu -Phát hiện Cao đo nỗi buồn.
 yếm của cha mẹ con lớn lên còn - Xa nuôi chí lớn - họ không bao giờ chùn 
 nhờ vào điều gì? bước trước gian khó. 
 Đối với HS Ân: - Lí giải - Họ tình nghĩa thủy chung không coi 
 - Trả lời được câu hỏi thường dân tộc mình nghèo đói, họ nâng 
 - Cảm nhận niu, trân trọng cuộc sống.
 ? Ở phần một người cha đã nhắc 
 nhở con điều gì ?
 - Họ biết chấp nhận và vượt qua gian nan 
 GV dẫn dắt chuyển ý. - Suy luận thử thách.
 GV yêu cầu h/s đọc phần 2.
 - Người đồng mình mộc mạc nhưng giàu 
 chí khí, niềm tin vào cuộc sống. Họ tạo 
 ? Người cha tiếp tục nói với con - Suy luận dựng cuộc sống bằng sức lao động bằng sự 
 những gì? trân trọng quê hương của mình.
 -> Họ là những con người có cuộc sống 
 ? Người đồng mình nên hiểu -Nghe gian nan vất vả nhưng họ biết vượt qua 
 như thế nào? -Thảo luận vươn lên và luôn có niềm tin vào quê 
 ? Em hiểu gì về những h/ả hương, tương lai. 
 Người đồng mình thương lắm, - Người đồng mình tự đục đá kê cao quê 
 cao đo nỗi buòn, xa nuôi chí - Cảm nhận hương....
 lớn? - Không bao giờ được nhỏ bé đâu con.
 ? Câu thơ Sống trên đá không - Người cha mong muốn con mình tự hào 
 chê đá gập ghềnh đã thể hiện - Phát hiện về quê hương, về người đồng mình, sống 
 phẩm chất nào của người miền xứng đáng như quê hương, hãy tự tin và 
 núi? vững vàng trên bước đường đời.
 ? H/ả so sánh Sống như sông - Người cha miền núi muốn truyền cho con 
 như suối...không lo cực nhọc có - Suy luận lòng tự hào về cội nguồn sinh ra mình, tự 
 ý nghĩa gì? hào về người đồng mình.
 GV đọc các câu thơ tiếp. - Người cha truyền cho con kinh nghiệm 
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
 - Trả lời được ý nghĩa của bài 
 thơ
 ? Cảm nhận của em về giá trị 
 nghệ thuật và nội dung của bài 
 thơ?
 GV yêu cầu học sinh đọc ghi 
 nhớ SGK/30
 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (5 phút)
- Mục tiêu: HS khái quát kiến thức, vận dụng kiến thức vào giải bài tập.
- Năng lực: Tiếp nhận, giải quyết vấn đề.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
GV chuyển giao nhiệm vụ học HS thực hiện nhiệm vụ 
tập học tập
- Yêu cầu thực hiện BT - Đọc yêu cầu BT
Đọc thuộc lòng bài thơ. - HS suy nghĩ, trả lời HS thực hiện theo yêu 
Đối với HS Ân: -HS giải bài tập theo hướng cầu.
- Đọc thuộc được một đoạn của bài dẫn.
thơ
GV: nhận xét, đánh giá, tuyên 
dương
 HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG (5 phút)
- Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học để viết bài văn ngắn.
- Năng lực: Tiếp nhận, sáng tạo, tự học.
 Hoạt động GV Hoạt động của HS Nội dung, yêu cầu cần đạt
- GV chuyển giao nhiệm vụ HS thực hiện nhiệm vụ 
học tập học tập
Đặt mình vào tình huống của bài - HS làm việc độc lập - HS biết viết đoạn văn theo 
thơ, trong vai người con. Em yêu cầu.
hãy viết đoạn văn trả lời người 
cha.
- GV theo dõi, hỗ trợ HS làm - HS trình bày kết quả
bài.
- GV cho HS trình bày, khen - Lớp nhận xét, HS lắng 
thưởng, tuyên dương bài viết nghe, học hỏi
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
Tuần: 25
Tiết: 122
Ngày soạn: 03/03/2024
Ngày dạy: 06/03/2024
 NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
A. Mục tiêu cần đạt:
Học xong bài này học sinh cần nắm được:
1. Kiến thức:
Giúp học sinh xác định được nghĩa tường minh và hàm ý.
Đối với HS Ân:
- Xác định được nghĩa tường minh
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng biết cách sử dụng hàm ý trong giao tiếp hàng ngày và trong tạo lập văn 
bản.
Đối với HS Ân:
- Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, ứng xử hằng ngày
3. Thái độ:
- Học sinh luôn có ý thức sử dụng nghĩa tường minh, hàm ý đúng và hiệu quả trong giao tiếp.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: Nghiên cứu tài liệu - Soạn bài - Bảng phụ.
2. Học sinh: Đọc - Soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn của giáo viên.
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học: 
- Phân tích, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, đàm thoại, bình giảng
IV. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, điểm danh. 
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh. 
3. Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5 phút)
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS.
- Năng lực: Năng lực tiếp nhận, sử dụng công nghệ thông tin, hợp tác.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
- GV giao nhiệm vụ học tập: HS thực hiện nhiệm vụ 
Nghĩa tường minh là nghĩa được học tập:
diễn đạt trực tiếp bằng câu và từ ngữ - Học sinh chú ý lắng -Khởi động gây hứng thú 
trong lời nói, đối lập với hàm ý là nghe. cho HS.
phần thông báo không được nói ra 
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
 người ta suy ra được các cách - Khái quát diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu 
 hiểu đó? nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
 ? Cách hiểu đó được gọi là hàm - Câu văn không có hàm ý.
 ý. Thế nào là hàm ý? -Vận dụng Vì: Ý nghĩa được diễn đạt trực tiếp thông 
 Đối với HS Ân: qua từ ngữ trong câu.
 - Nắm được thế nào là hàm ý
 -Đọc * Ghi nhớ: SGK
 ? Câu Ô! Cô còn quên chiếc mùi 
 soa đây này có hàm ý không? Vì - Đoạn văn: Để khỏi vô lễ, người con trai 
 sao? - Nhận xét vẫn ngồi yên cho ông vẽ, nhưng cho là 
 GV khái quát phần ghi nhớ - Phát hiện mình không xứng với thử thách ấy, anh 
 chuyển ý. vẫn nói:
 GV yêu cầu h/s đọc ghi nhớ. - Không, bác đừng mất công vẽ cháu! 
 GV yêu cầu h/s làm bài tập Cháu giới thiệu với bác ông kĩ sư ở vườn 
 nhanh. rau dưới Sa Pa !
 ? Hãy tìm hàm ý trong lời nói (Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
 của anh thanh niên? Trong đoạn - Hàm ý: Cháu không xứng đáng để bác 
 văn trích Truyện ngắn lặng lẽ Sa vẽ, ông kĩ sư ở dưới vườn rau dưới Sa Pa 
 Pa? mới xứng đáng.
 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (5 phút)
- Mục tiêu: HS khái quát kiến thức, vận dụng kiến thức vào giải bài tập.
- Năng lực: Tiếp nhận, giải quyết vấn đề.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
GV chuyển giao nhiệm vụ HS thực hiện 
học tập nhiệm vụ học tập
- Yêu cầu thực hiện BT HS trả lời đúng theo hướng dẫn:
GV nêu yêu cầu bài tập. - Đọc yêu cầu BT 1. Bài tập 1
GV yêu cầu đọc đoạn văn. - HS suy nghĩ, trả - Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy.
?Câu nào thể hiện ý ông họa lời -Từ: Tặc lưỡi.
sĩ cũng chưa muốn chia tay - Từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái liên 
với anh thanh niên? quan đến chiếc mùi soa mặt đỏ ửng 
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
Tuần: 25
Tiết: 123
Ngày soạn: 04/03/2024
Ngày dạy: 08/03/2024
 ÔN TẬP VỀ THƠ
A. Mục tiêu cần đạt: 
1. Kiến thức:
- Giúp học sinh ôn tập, hệ thống hóa kiến thức cơ bản về các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam 
học trong chương trình Ngữ Văn lớp 9.
- Củng cố những tri thức về thể loại thơ trữ tình đã hình thành qua quá trình học các tác phẩm 
thơ trong chương trình Ngữ văn 9 và các lớp dưới.
- Bước đầu hình thành hiểu biết sơ lược về đặc điểm và thành tựu của thơ Việt nam từ sau Cách 
mạng tháng Tám 1945.
Đối với HS Ân:
- Củng cố kiến thức đã học bản về các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam học trong chương trình 
Ngữ Văn lớp 9.
 2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng phân tích thơ.
3. Thái độ: 
- Bồi đắp thêm tình cảm yêu thương, trân trọng tình đồng đội, đồng chí, tình cảm với lãnh tụ 
kính yêu, tình cảm của cha mẹ đối với con cái...
Đối với HS Ân:
- Bồi đắp tình cảm yêu thương cha mẹ, bạn bè.
II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Bảng phụ, phiếu học tập
- Học sinh: Đọc bài trả lời các câu hỏi sách giáo khoa và gợi ý của giáo viên.
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học: 
- Phân tích, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, đàm thoại, bình giảng
IV. Tiến trình bài học:
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, điểm danh. 
2. Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ Mây và sóng của nhà thơ Ta -go? 
Bài thơ đã thể hiện tình cảm thiêng liêng cao quý gì? Từ tình cảm đó bài thơ giúp ta có thêm 
nhận thức mới nào?
3. Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5 phút)
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS.
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
 -Nội dung: Qua h/ả độc đáo những chiếc xe 
 không kính, khắc họa nổi bật h/ả những người 
 lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn 
 trong thời kì kháng chiến chống Mĩ với tư thế 
 hiện ngang, tinh thần dũng cảm và ý chí 
 quyết tâm chiến đấu giải phóng Miền Nam.
 -Nghệ thuật: Chất liệu hiện thực sinh động, 
 h/ả độc đáo, giọng điệu tự nhiên, khỏe khoắn, 
 giàu tính khẩu ngữ.
 3. Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận - 1958 - 
 Thơ bảy chữ.
 -Nội dung: Những bức tranh đẹp, rộng lớn, 
 tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và người lao 
 đọng trên biển theo hành trình chuyến ra khơi 
 đánh cá của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện 
 cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui 
 trong cuộc sống mới.
 -Nghệ thuật: nhiều h/ả đẹp, rộng lớn được 
 sáng tạo bằng liên tưởng và tưởng tượng; âm 
 hưởng khỏe khoắn và lạc quan.
 4. Bếp lửa - Bằng Việt - 1963 - Kết hợp bảy 
 chữ và tám chữ.
 -Nội dung: Những kỉ niệm đầy xúc động về 
 bà và tình bà cháu, thể hiện lòng kính yêu 
 trân trọng và biết ơn của cháu đối với bà và 
 cũng là đối với gia đình, quê hương, đất 
 nước.
 -Nghệ thuật: Kết hợp giữa biểu cảm với miêu 
 tả và bình luận; sáng tạo h/ả bếp lửa gắn liền 
 với h/ả người bà.
 5. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng 
 mẹ - Nguyền Khoa Điềm - 1971- chủ yếu là 
 thơ 8 chữ.
 -Nội dung: Thể hiện tình yêu thương con của 
 người mẹ dân tộc Tà-ôi gắn liền với lòng yêu 
 nước tinh thần chiến đấuvà khát vọng về 
GV Huỳnh Thị Vân Trang