Kế hoạch bài dạy Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 15 - Năm học 2023-2024 - Huỳnh Thị Vân

 Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
Tuần: 15
Tiết: 71
Ngày soạn: 10/12/2023
Ngày dạy: 11/12/2023
 NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I- MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Hiểu và nhận diện được thế nào là người kể chuyện, vai trò và mối quan hệ giữa người kể 
chuyện với ngôi kể trong văn bản tự sự. 
Đối với HS Ân:
- Nắm được thế nào là người kể chuyện trong văn bản tự sự.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kỹ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố này trong khi đọc văn bản cũng như 
viết văn bản
3. Năng lực:
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
4. Phẩm chất:
Hứng thú tìm hiểu và tích cực vận dụng vào thực hành.
Đối với HS Ân:
- Hứng thú tìm hiểu văn bản
II- CHUẨN BỊ: 
1. Giáo viên: Bảng phụ
2. Học sinh: Soạn bài
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC:
- Phân tích, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, đàm thoại, bình giảng
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, điểm danh. 
2. Kiểm tra bài cũ: 
Điền dữ kiện còn thiếu trong bảng tổng hợp sau sao cho nội dung được hoàn chỉnh.
 Số
 Số ít Số nhiều
 Ngôi
 .......... Tôi, tao, tớ ............, chúng tao, chúng tớ
 2 Mày Chúng mày
 3 Nó, hắn ............,.....................
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
trên? - H/s xung - Những câu đó là nhận xét của người kể 
Đối với HS Ân: phong trả lời cá chuyện.
-Trả lời được hai câu hỏi nhân, h/s khác - Người kể chuyện ở đây dường như thấy hết 
dưới sự gợi mở của GV nhận xét bổ mọi việc, mọi người, mọi hoạt động, mọi tình 
? Những câu “giọng cười sung. cảm
nhưng đầy tiếc rẻ”... là nhận 3- Kết luận:
xét của ai? - Người kể chuyện giấu mình nhưng có mặt 
? Người kể chuyện hầu như khắp nơi trong VB
thấy hết mọi việc...? - Vai trò: Dẫn dắt người đọc đi vào câu 
 ? Qua bài tập trên, em hiểu chuyện
vai trò của người kể chuyện - Đọc ghi nhớ *Ghi nhớ: (SGK trang 193)
trong văn bản tự sự như thế 
nào?
Đối với HS Ân:
-Trả lời được một trong các 
câu hỏi còn lại dưới sự 
hướng dẫn, gợi mở của GV
GV chốt ý 
 * HĐ 2: HDHS Luyện tập 
- Cho học sinh đọc đoạn - 1 học sinh II- Luyện tập:
trích ở mục II trang 193 đọc đoạn trích, 1) Đọc đoạn trích
(SGK) cả lớp theo dõi 2) Nhận xét:
Đối với HS Ân: a) Người kể chuyện là nhân vật “tôi” ngôi 
-Đọc được đoạn trích - Cho học sinh thứ nhất.
 thảo luận - Ngôi (1) có ưu điểm: giúp cho người kể 
Người kể chuyện ở đây là nhóm, cử đại diễn sâu vào tâm tư, tình cảm, miêu tả được 
ai? diện trả lời, đại những diễn biến tâm lý tinh vi, phức tạp đang 
Đối với HS Ân: diện nhóm diễn ra trong tâm hồn nhân vật.
Xác định được người kể khác nhận xét, - Ngôi (1) có hạn chế: Trong việc miêu tả 
chuyện bổ sung trong các đối tượng một cách khách quan 
 sinh động khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều, dễ 
? Ngôi kể này có ưu điểm gì gây nên sự đơn điệu trong giọng văn trần 
và hạn chế gì? thuật
- Giáo viên chốt ý - 1h/s đọc yêu b) Học sinh chọn một trong ba nhân vật (ông 
 cầu b họa sĩ, cô kĩ sư, anh thanh niên) là người kể 
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
Tuần: 15
Tiết: 72,73
Ngày soạn: 10/12/203
Ngày dạy: 13/12/2023
 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Nắm vững các nội dung Tiếng Việt đã học ở học kỳ I; các phương châm hội 
thoại, các cách xưng hô trong hội thoại, cách dẫn trực tiếp, cách dẫn gián tiếp.
Đối với HS Ân:
-Năm được nội dung Tiếng Việt đã học, nhắc lại được kiến thức bài học.
2. Kĩ năng: Phát hiện, phân tích, hệ thống hóa kiến thức.
3. Năng lực:
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
4. Phẩm chất:
- Có ý thức vận dụng những kiến thức trên vào hoạt động giao tiếp.
Đối với HS Ân:
- Có ý thúc vận dụng những kiến thức đã học vào giao tiếp
II. CHUẨN BỊ: 
1. Giáo viên: Bảng phụ
2. Học sinh: Soạn bài.
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC:
- Phân tích, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, đàm thoại, bình giảng
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, điểm danh. 
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh. 
3. Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5 phút)
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS.
- Năng lực: Năng lực tiếp nhận, sử dụng công nghệ thông tin, hợp tác.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
- GV dẫn dắt HS vào bài học mới: HS thực hiện nhiệm vụ 
Để nắm vững các nội dung Tiếng học tập:
Việt đã học ở học kỳ I; các phương -Học sinh trình bày các -Khởi động gây hứng thú 
châm hội thoại, các cách xưng hô tranh ảnh đã chuẩn bị. cho HS.
trong hội thoại, cách dẫn trực tiếp, 
cách dẫn gián tiếp tiết học hôm nay -HS nhận xét các bức -Định hướng được nội 
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
- Gọi HS đọc BT/190 - Đọc yêu cầu * Bài tập: 
- Gọi HS lên bảng kể tình - Kể tình huống, Kể một tình huống giao tiếp trong đó có 
huống, nhận xét. nhận xét tình một hoặc một số PCHT không được tuân 
Đối với HS Ân: huống thủ.
-Kể tên được một tình huống 
giao tiếp dưới sự gợi ý của 
giáo viên
- Nhận xét, đánh giá
 * HĐ 2: HDHS Ôn tập Xưng hô trong hội hoại 
 II- Xưng hô trong hội thoại:
 1- Các từ ngữ xưng hô:
? Ôn lại các từ ngữ xưng hô - Rất tinh tế và - Hệ thống từ ngữ xưng hô của TV rất tinh 
thông thường trong TV? giàu sắc thái tế và giàu sắc thái biểu cảm.
Đối với HS Ân: biểu cảm. - Người nói cần căn cứ đối tượng và các 
- Kể tên một số từ ngữ xưng hô - Căn cứ vào đối đặc điểm khác của tình huống giao tiếp mà 
thông thường trong TV tượng và tình lựa chọn từ ngữ xưng hô cho thích hợp.
 huống giao tiếp. - Tiếng Việt thường sử dụng hai từ loại 
? Cách dùng các từ ngữ xưng - 3 ngôi: 1, 2, 3 sau trong xưng hô:
hô này? với số ít, số + Đại từ: tô, tớ, mày, chúng tôi...
 nhiều + Danh từ: ông, bà, cha, mẹ 
? Các đại từ xưng hô được chia - Lấy ví dụ. 2- Xưng khiêm hô tôn: 
theo mấy ngôi? - Người nói tự xưng mình một cách khiêm 
Đối với HS Ân: nhường và gọi người đối thoại một cách 
-Nhắc lại được kiến thức dưới - Suy nghĩ, phát tôn kính
sự gợi ý của giáo viên biểu. -> Đây là phương châm giao tiếp lịch sự 
 - Nhận xét, bổ của nhiều nước.
? Lấy ví dụ minh họa cho từng sung. + Xưng khiêm: anh, chị, tôi
loại? + Hô tôn: quý khách, quý ông.
 - Lấy ví dụ. 3- Trong Tiếng Việt khi giao tiếp phải 
? Trong Tiếng Việt, xưng hô lựa chọn từ ngữ xưng hô:
thường tuân thủ theo phương - Thảo luận - Từ ngữ xưng hô trong Tiếng Việt rất 
 GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
- Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học để viết đoạn văn ngắn.
- Năng lực: Tiếp nhận, sáng tạo, tự học.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
GV: Chuyển giao nhiệm vụ học tập HS thực hiện nhiệm vụ 
 học tập:
-Viết đoạn văn ngắn miêu tả cảnh trời - HS làm việc theo nhóm - HS vận dụng kiến 
đất vào hè, trong đó có sử dụng từ láy. - Nhóm HS trình bày thức để viết đoạn đúng 
Xác định từ láy và nêu tác dụng của nó kết quả. yêu cầu.
GV: Theo dõi, hỗ trợ cho các đối tượng - Lớp nhận xét.
HS . - HS lắng nghe, học hỏi.
GV: Sau đó cho HS xung phong trình 
bày kết quả của mình →GV nhận xét, 
tuyên dương.
4. Hướng dẫn tự học: (3 phút)
- Hệ thống kiến thức chính cần đạt.
- VN hoàn thiện các BT còn lại.
- Chuẩn bị bài tiếp theo: Chiếc lược ngà.
+ Đọc kĩ phần tác giả, tác phẩm.
+ Trả lời các câu hỏi trong phần Hướng dẫn học bài.
5. Rút kinh nghiệm:
GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
 - Năng lực: Năng lực tiếp nhận, sử dụng công nghệ thông tin, hợp tác.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
 - GV giao nhiệm vụ học tập: HS thực hiện nhiệm vụ 
 + Sử dụng một số tranh ảnh về học tập:
 tác giả Nguyễn Quang Sáng và -Học sinh trình bày các -Khởi động bằng hình ảnh trực 
 các tác phẩm của ông. tranh ảnh đã chuẩn bị. quan, gây hứng thú cho HS.
 - Nhận diện về nội dung của -HS nhận xét các bức 
 các bức tranh? tranh.
 - GV theo dõi, gợi ý. -Định hướng được nội dung, chủ 
 - GV nhận xét, giới thiệu bài -HS ghi đề bài. đề bài học.
 mới, ghi tên bài học mới.
 HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25 phút)
 - Mục tiêu: Nắm được xuất xứ, phương thức biểu đạt, chủ đề, thể loại của văn bản.
 - Năng lực: Thu nhận thông tin, hợp tác cảm thụ, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo.
 HĐ của thầy HĐ của trò Kiến thức
 * HĐ 1: HDHS Tìm hiểu khái quát văn bản (20’)
 I- KHÁI QUÁT VĂN BẢN:
- GV hướng dẫn cách đọc, - H/s theo dõi 1. Đọc văn bản: 
đọc mẫu. - H/s đọc văn 2. Tìm hiểu chú thích
- Gọi h/s đọc văn bản bản a. Tác giả:
Đối với HS Ân: Nguyễn Quang Sáng (1932)
-Đọc được văn bản - 1 HS tóm tắt - Là nhà văn tham gia cả hai cuộc kháng 
? Nêu hiểu biết của em về tác chiến của dân tộc.
giả Nguyễn Quang Sáng? - Bắt đầu viết văn từ năm 1954.
Đối với HS Ân: - Ông viết nhiều thể loại nhưng thành công 
-Nêu được một số nét chính - H/s xung nhất ở thể loại truyện ngắn và kịch bản 
về tác giả phong trả lời phim.
 cá nhân (chú ý - Viết nhiều về cuộc sống con người Nam 
GV: gọi học sinh Bộ: “Phải phục vụ ngay, phải đánh trả kẻ 
- Kịch bản phim “Cánh đồng yếu, kém và thù từng nhát, từng miếng, thật sâu”.
hoang ” (phim được HCV học sinh TB) b. Tác phẩm:
trong Liên hoan phim quốc tế - Sáng tác năm 1966.
tại Liên Xô năm 1981) -Học sinh - In trong tập “Chiếc lược ngà”
 xung phong trả c. Giải nghĩa từ khó: Sgk/201
 GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
 - Mạnh mẽ và + Hất miếng trứng cá ra khỏi bát cơm
 yêu ba sâu sắc. + Bỏ sang nhà ngoại
 - Không vì em -> Sự phản ứng của bé Thu ngày càng trở 
 chỉ nhận ba khi lên quyết liệt, từ chỗ ngấm ngầm đến chỗ 
 em biết chắc thể hiện gay gắt, rõ ràng, mạnh mẽ. Điều đó 
 chắn. chứng tỏ Thu là cô bé có tính cách ngang 
? Theo em, phản ứng của bé - Chiến tranh ngạnh, bướng bỉnh, mạnh mẽ và có tình yêu 
Thu có hợp với quy luật phát hủy diệt tất cả ba sâu sắc (chỉ gọi ba khi em biết chắc chắn 
triển tâm lý tự nhiên không? .. đó là ba của mình)
? Phản ứng của Thu nói lên =>Tố cáo hiện thực chiến tranh làm con 
điều gì vè cá tính, tính cách người biến dạng, khiến con khộng ba, vợ 
của Thu? chồng chia ly; chiến tranh len lỏi, tàn phá 
? Theo em, Bé Thu có đáng hạnh phúc của từng gia đình.
trách không?
? Giá trị tố cáo hiện thực của 
đoạn trích? 
 Tiết 2 (Tiếp theo)
 * HĐ 1: HDHS Tiếp tục Đọc hiểu chi tiết văn bản 
- Gọi HS đọc “sáng hôm sau” - Đọc đoạn b. Thái độ và hành động của Thu khi 
đến hết. văn/ sgk. nhận ra ông Sáu là ba:
? Buổi sáng lúc ông Sáu - Thu đã nhận - Lần đầu tiên bé Thu cất tiếng gọi Ba đó 
chuẩn bị lên đường, thái độ và ba và có hành không phải là tiếng gọi bình thường: Tiếng 
hành động của bé Thu như thế động mạnh kêu của nó như tiếng xé, xé sự im lặng và 
nào? mẽ, quyết liệt xé cả ruột gan mọi người nghe thật chua 
Đối với HS Ân: giữ ba ở lại. xót. Đó là tiếng ba mà nó cố đè nén trong 
- Nêu được một chi tiết nói - So sánh, rút bao nhiêu năm, tiếng ba như vỡ tung ra từ 
lên thái độ, hành động của bé kiến thức. đáy lòng nó.
Thu.
? Hãy so sánh hành động thái - Tìm, phát - Thái độ: khuôn mặt sầm lại, đôi mắt mênh 
độ trước.Vì sao Thu có sự hiên, phân tích mông bỗng xôn xao.
thay đổi đó? chi tiết. - Hành động: 
? Hãy tìm những chi tiết, hình + Kêu thét lên: ba...a...a...ba! 
ảnh thể hiện sự mâu thuẫn + Chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó 
trong nội tâm, đấu tranh và chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ 
dẫn đến hành động quyết liệt - Tinh tế, hợp ba nó.
 GV Huỳnh Thị Vân Trang Thiết kế bài dạy Ngữ văn 9
? Truyện được kể ở ngôi thứ tăng sự tin cậy, con ông Sáu.
mấy?Theo lời nhân vật nào? thuyết phục -> Làm cho chuyện vừa khách quan vừa 
? Chọn vai kể đó có tác dụng . gần gũi, tin cậy và xúc động.
gì? - Cốt truyện chặt chẽ, có nhiều yếu tố bất 
Đối với HS Ân: ngờ, hợp lí.
- Các câu hỏi còn lại HS lắng * Ghi nhớ: SGK/202.
nghe, ghi nhớ
 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP ( 5 phút)
 - Mục tiêu: HS vận dụng những kiến thức trong bài học để làm bài tập
 - Năng lực: Năng lực tiếp nhận, giải quyết vấn đề, tư duy, sáng tạo, tự học
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
 GV: Chuyển giao nhiệm HS thực hiện HS kể tóm tắt 
 vụ học tập nhiệm vụ học tập: - Tóm tắt truyện:
 Kể tóm tắt cốt truyện của -Nhóm HS thảo 
 Ông Sáu đi kháng chiến. Mãi khi con gái 
 văn bản đoạn trích. luận lên tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà. 
 - GV: Nhận xét, đánh giá, Bé Thu không nhận ra cha vì cái sẹo trên 
 tuyên dương mặt làm ba em không còn giống với người 
 Đối với HS Ân: trong bức ảnh chụp mà em đã biết. Em đối 
 xử với ba như với người xa lạ. Đến lúc Thu 
 - Kể tóm tắt dưới sự giúp 
 nhận ra cha, tình cha con thức dậy mãnh liệt 
 đỡ của GV
 trong em thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. 
 ở khu căn cứ, người cha dồn hết tình cảm 
 yêu quý, nhớ thương cho đứa con vào việc 
 làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng cô con 
 gái bé bỏng. Trong một trận càn, ông hi 
 sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao 
 cây lược cho người bạn.
 HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG ( 5 phút)
 - Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học để viết đoạn văn ngắn.
 - Năng lực: Tiếp nhận, sáng tạo, tự học.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
 GV: Chuyển giao nhiệm vụ học tập HS thực hiện nhiệm vụ 
 học tập: - HS vận dụng kiến thức 
 - Viết lại đoạn truyện kể về cuộc gặp gỡ - HS làm việc theo nhóm để viết đoạn đúng yêu 
 GV Huỳnh Thị Vân Trang