Kế hoạch bài dạy Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 1 - Năm học 2023-2024 - Huỳnh Thị Vân

 Trường THCS Lê Ngọc Giá 
Tuần: 01
Tiết: 01,02
Ngày soạn: 03/09/2023
Ngày dạy: 06/09/2023
 PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
 (Lê Anh Trà)
I- MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Thấy được vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và 
hiện đại, dân tộc và nhân loại, vĩ đại và bình dị. 
- Thấy được một số biện pháp nghệ thuật chủ yếu đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp phong cách 
Hồ Chí Minh: Kết hợp kể, bình luận, chọn lọc chi tiết tiêu biểu, sắp xếp các ý mạch lạc.
Đối với HS Ân:
Chép đúng nội dung bài học
Nhắc lại được nội dung về vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh.
3. Năng lực:
- Năng lực chung: năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tự quản bản thân.
- Năng lực chuyên biệt:
+ Đọc hiểu một văn bản nghị luận: bố cục, luận điểm.
+ Viết: Rèn luyện thêm cách viết một văn bản nghị luận. Viết đoạn văn thể hiện những suy 
nghĩ tình cảm về một tác phẩm văn nghệ.
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
Đối với HS Ân:
Đọc đúng được nội dung văn bản
4. Phẩm chất:
- Tỏ lòng kính yêu, tự hào về Bác, có ý thức học tập, rèn luyện bản thân.
Đối với HS Ân:
Kính trọng, tự hào về Bác Hồ
II. CHUẨN BỊ: 
1. Giáo viên: Những mẫu chuyện về cuộc đời HCM, một số tranh ảnh về Bác.
2. Học sinh: Đọc bài, soạn bài trước ở nhà.
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC: 
- Phân tích, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, đàm thoại, bình giảng
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, điểm danh. 
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh. 
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
HCM đề cập đến vấn đề sung 4. Bố cục: 
gì? - Chia bố cục, nội - Phần 1: HCM với sự tiếp thu tinh hoa 
 dung từng phần văn hoá nhân loại.
 - Phần 2: Những nét đẹp trong lối sống 
? Văn bản này chia làm HCM.
mấy phần? Nội dung của 
mỗi phần?
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
 Tiết 2 (tiếp theo)
 * HĐ1: Tiếp tục đọc hiểu chi tiết văn bản 
 GV gọi một HS đọc Đọc phần 2/sgk 2. Nét đẹp trong lối sống HCM:
 phần 2 của văn bản. - Nơi ở và nơi làm việc đơn sơ: Ngôi nhà sàn 
 ?Vẻ đẹp của phong -Phong cách sống bằng gỗ đơn sơ, mộc mạc.
 cách HCM được thể và làm việc. - Trang phục giản dị: Chiếc áo bà ba nâu, chiếc 
 hiện qua những án trấn thủ, đôi dép cao su lốp thô sơ.
 phương diện nào? - Tìm, phát hiện, - Ăn uống đạm bạc: Món ăn dân tộc không chút 
 Đối với HS Ân: phân tích chi tiết cầu kỳ.
 Nắm được một phương => Bác sống giản dị và thanh cao.
 diện - Cách sống giản dị, đạm bạc của Chủ tịch 
 ?Tìm chi tiết, dẫn HCM vô cùng thanh cao, trang trọng.
 chứng? - HS thảo luận - Nghệ thuật: So sánh lối sống của Bác với các 
 ?Tác giả sử dụng nghệ nhóm cử đại diện nhà hiền triết xưa.
 thuật gì? trả lời ý và liên hệ + Giống: giản dị, thanh cao.
 giáo dục tư tưởng + Khác: Bác gắn bó chia sẻ gian khổ cùng nhân 
 cho HS. dân.
 ?Trong thời kỳ hội => Lối sống giản dị và thanh cao của Bác là sự 
 nhập hiện nay, em thấy kế thừa và phát huy. 
 học văn bản này có ý - Một lối sống rất 3. Ý nghĩa của việc học tập và rèn luyện 
 nghĩa gì? Việt Nam, rất phong cách HCM
 ?Ý nghĩa cao đẹp của phương Đông - Một cách di dưỡng tinh thần.
 phong cách HCM là nhưng cũng rất - Một quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống.
 gì? hiện đại; dân tộc - Một nhân cách cộng sản toàn vẹn.
 trong nhân loại. => Hoà nhập với khu vực và quốc tế nhưng phải 
 ?Ý nghĩa của việc học giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc.
 tập và rèn luyện phong - Thảo luận, trình 4. Đặc sắc nghệ thuật
 cách HCM? bày. - Kết hợp giữa kể chuyện, phân tích, bình luận.
 - Nhận xét, bổ - Chọn lọc chi tiết tiêu biểu.
 ? Hãy nêu một số nét xung. - So sánh tạo sự đối lập.
 đặc sắc trong nghệ - Dẫn chứng cụ thể, chính xác, thuyết phục.
 thuật của văn bản? 
 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (5 phút)
 - Mục tiêu: HS khái quát kiến thức, vận dụng kiến thức vào giải bài tập.
 - Năng lực: Tiếp nhận, giải quyết vấn đề.
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
sống giản dị mà thanh cao của Chủ tịch Hồ yêu cầu.
Chí Minh.
4. Hướng dẫn tự học: (3 phút)
- Khắc sâu kiến thức (Ghi nhớ/ sgk trang 8)
- Sưu tầm một số chuyện kể về Bác Hồ.
- Chuẩn bị bài: Các phương châm hội thoại.
5. Rút kinh nghiệm:
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
3. Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5 phút)
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS.
Đối với HS Ân:
Lắng nghe, ghi nhớ kiến thức đã học
- Năng lực: Năng lực tiếp nhận, sử dụng công nghệ thông tin, hợp tác.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt
- GV giao nhiệm vụ học tập: HS thực hiện nhiệm 
- Trong chương trình ngữ văn lớp vụ học tập:
8, các em đã được tìm hiểu về vai -Học sinh trình -Khởi động gây hứng thú 
XH trong hội thoại, lượt lời trong -HS nhận xét cho HS.
hội thoại. Hãy nhắc lại thế nào là 
vai XH trong hội thoai, lượt lời 
trong hội thoại?
- GV theo dõi, gợi nhớ.
- GV nhận xét, giới thiệu bài mới, -HS ghi đề bài. -Định hướng được nội 
ghi tên bài học mới. dung, chủ đề bài học.
 HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25 phút)
- Mục tiêu: Củng cố kiến thức về hội thoại. Hiểu biết về nội dung phương châm về lượng và 
phương châm về chất.
- Năng lực: Thu nhận thông tin, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo.
 Hoạt động của thầy HĐ của HS Kiến thức
 * Hoạt động 1: HDHS Tìm hiểu khái niệm phương châm về lượng 
- Gọi HS đọc đoạn đối I- PHƯƠNG CHÂM VỀ LƯỢNG:
thoại BT1. - Một HS đọc 1. Bài tập: Sgk/8
Đối với HS Ân: BT1 của SGK. a. Bài tập 1:
Đọc được đoạn ngữ liệu - HS thảo luận - Câu trả lời của Ba chưa đầy đủ nội dung 
trong sgk nhóm, cử đại mà An cần biết (một địa điểm cụ thể).
?Câu trả lời của Ba có đáp diện trả lời. HS -> Cần nói nội dung đúng với yêu cầu giao 
ứng điều mà An muốn nhóm khác bổ tiếp.
biết không? Cần trả lời sung. 
như thế nào? b. Bài tập 2:
?Em rút ra được bài học - HS đọc BT2 - Truyện gây cười vì cả hai nhân vật đều trả 
gì khi giao tiếp? SGK lời thừa nội dung. 
 - HS xung - Anh “lợn cưới” cần bỏ chữ “cưới”, anh 
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
Khích lệ hs bằng điểm cầu BT2. b- Nói dối
cộng -HS xung c- Nói mò
 phong lên d- Nói nhăng nói cuội
GV ghi sẵn BT 2 ở bảng điền nhanh ở e- Nói trạng
phụ. Cho HS đọc nêu yêu bảng phụ. f- Liên quan đến phương châm về chất
cầu BT2. 3. Bài tập 5:
- HS thi đua lên điền -HS làm bài - Các thành ngữ có liên quan đến phương 
nhanh. kiểm tra 5 châm về chất:
 phút trên + Ăn đơm nói đặt: vu khống đặt điều. 
 giấy. + Ăn ốc nói mò: nói không có căn cứ
 + Ăn không nói có: vu khống, bịa đặt
- Cho HS làm bài trên + Cãi chày cãi cối: cố tranh cãi, nhưng không 
giấy 5 phút. có lý lẽ.
- GV thu về nhà. + Khua môi múa mép: nói năng ba hoa, khoác 
 lác. 
 + Nói dơi nói chuột: nói lăng nhăng, không 
 xác thực.
 + Hứa hươu hứa vượn: hứa mà không thực 
 hiện lời hứa.
4. Hướng dẫn tự học: (3 phút)
- HS nhắc lại 2 ghi nhớ SGK.
- Chuẩn bị bài tiếp theo: Sử dụng một số BPNT trong văn bản thuyết minh.
5. Rút kinh nghiệm:
Cho thêm một số ví dụ phương châm về lượng để HS dễ hiểu bài hơn.
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
này chúng ta tiếp tục tìm hiểu và vận nghe, ghi chép. thú cho HS.
dụng kiểu văn bản này ở một yêu cầu 
cao hơn, đó là: Để văn bản thuyết 
minh sinh động, hấp dẫn và bớt khô 
khan thì cần sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật.
- GV theo dõi. -Định hướng được nội 
- GV ghi tên bài học mới. -HS ghi đề bài. dung, chủ đề bài học.
 HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25 phút)
- Mục tiêu: Biết thêm phương pháp thuyết minh những vấn đề trừu tượng, ngoài trình bày, 
giới thiệu còn cần sử dụng các biện pháp nghệ thuật.
- Năng lực: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp 
tác.
 Hoạt động của thầy HĐ của HS Kiến thức
 * HĐ 1 : Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong VBTM 
 I- Tìm hiểu việc sử dụng một số biện 
 pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết 
 minh:
 1. Ôn tập văn bản thuyết minh:
?Văn bản thuyết minh có - HS xung - Mục đích, tính chất: Trình bày những tri 
tính chất gì, mục đích của phong trả lời cá thức khách quan, phổ thông.
nó? nhân. - Phương pháp: Nêu định nghĩa, ví dụ, so 
?Nêu các phương pháp sánh.
thuyết minh mà em đã học 2. Văn bản thuyết minh có sử dụng một 
lớp 8? số biện pháp nghệ thuật:
Đối với HS Ân: a. Đọc văn bản: Sgk/12
Biết chú ý lắng nghe - Một HS đọc b. Vấn đề: Sự kì lạ của Hạ Long: Đá và 
 văn bản. Nước.
 - HS thảo luận c. Phương pháp: Kết hợp giải thích một số 
- Gọi một HS đọc văn bản nhóm, cử đại khái niệm.
“Hạ Long Đá và Nước”. diện trả lời, đại d. Biện pháp nghệ thuật: 
- Hướng dẫn HS thảo luận diện nhóm khác + Miêu tả sinh động
nhóm trả lời các câu hỏi ở nhận xét bổ + Thuyết minh, giải thích 
SGK. sung. + Dẫn chứng xác thực
?Văn bản trên thuyết minh - HS trả lời cá * Kết luận: SGK – trang 13.
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
pháp nghệ thuật tùy ý.
- GV theo dõi, hỗ trợ HS làm bài. - HS trình bày kết quả
- GV cho HS trình bày, khen 
thưởng, tuyên dương bài viết hay. - Lớp nhận xét, HS lắng 
 nghe, học hỏi
4. Hướng dẫn tự học: (3 phút)
- Khắc sâu kiến thức (GN/ 13)
- Hướng dẫn HS chuẩn bị cho tiết 5.
- Lập dàn bài cho đề bài: Thuyết minh chiếc nón lá Việt Nam.
5. Rút kinh nghiệm:
Chú ý phân chia thời gian hợp lí.
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
văn bản thuyết minh.
- GV theo dõi, gợi ý.
- GV ghi tên bài học mới. -HS ghi đề bài. -Định hướng được nội 
 dung, chủ đề bài học.
 HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25 phút)
- Mục tiêu: Giúp học sinh biết vận dụng một số biện pháp nghệ thuật vào văn bản thuyết 
minh. 
- Năng lực: Thu nhận thông tin, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo.
 Hoạt động của Thầy HĐ của HS Kiến thức
 *HĐ1: HDHS Luyện tập 
 1- Lập dàn bài cho đề bài sau:
- GV ghi đề bài lên - Một HS đọc đề Đề bài: Giới thiệu về chiếc nón lá Việt 
bảng bài trên bảng Nam.
Đối với HS Ân: Dàn bài
Đọc được đề bài 1. Mở bài: Nêu một định nghĩa về chiếc nón 
 - Học sinh thảo lá Việt Nam.
- HS lấy dàn bài đã luận nhóm, thống 2. Thân bài:
chuẩn bị ở nhà ra thảo nhất ý trả lời, cử - Hình dáng của nón.
luận nhóm thống nhất đại diện lên bảng - Nón được làm bằng nguyên liệu.
ý trả lời trình bày, địa diện - Cách làm nón.
 nhóm khác nhận - Nón thường được sản xuất ở.
 xét, bổ sung. - Những vùng nổi tiếng về nghề làm nón.
 - Học sinh nêu các - Nón lá có tác dụng rất lớn đối với người 
 biện pháp nghệ Việt Nam.
 thuật mà em dự 3. Kết bài:
- Giáo viên chốt ý kiến sẽ sử dụng Cảm nghĩ của em về chiếc nón lá Việt Nam.
 - Trình bày 2- Viết phần Mở bài
- Cho học sinh đọc - Nhận xét, bổ 
phần mở bài đã được sung.
chuẩn bị
- Giáo viên chốt ý.
 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (5 phút)
- Mục tiêu: HS khái quát kiến thức, vận dụng kiến thức vào giải bài tập.
- Năng lực: Tiếp nhận, giải quyết vấn đề.
Hoạt động của GV Hoạt động của Nội dung cần đạt
GV: Huỳnh Thị Vân Trang Trường THCS Lê Ngọc Giá 
 Chúng tôi bé thật đấy, nhưng không tầm thường tí nào! Chúng tôi làm được những việc mà 
những kẻ to xác không làm được, có phải là rất đáng tự hào không?
Gợi ý:
- Về nội dung thuyết minh:
+ Chủ đề thuyết minh của văn bản là gì?
+ Văn bản đã giới thiệu, trình bày về đối tượng với những nội dung nào? Có đầy đủ và sâu sắc 
không?
- Về phương pháp thuyết minh:
+ Văn bản đã sử dụng các biện pháp thuyết minh thông dụng nào?
+ Văn bản có kết hợp sử dụng các biện pháp nghệ thuật không? Đó là những biện pháp nào? 
Phân tích tác dụng của các biện pháp nghệ thuật.
4. Hướng dẫn tự học: (3 phút)
- Nhận xét giờ học; khái quát lại kiến thức.
- HD HS soạn bài: Đấu tranh cho một thế giới hoà bình.
5. Rút kinh nghiệm:
Cho HS tham khảo thêm một số dàn ý thuyết minh về các đối tượng khác.
GV: Huỳnh Thị Vân Trang