Kế hoạch bài dạy Lịch sử Lớp 8 Sách Kết nối tri thức - Tuần 8 - Bài 8: Phong trào Tây Sơn - Năm học 2023-2024 - Hồ Thị Thu Hạ

 Tuần 7,8: BÀI 8. PHONG TRÀO TÂY SƠN GV: HỒ THỊ THU HẠ
 Tiết 14,15,16: Thời gian thực hiện: 3 tiết Ngày dạy: 
 15,17,20/10/2023
 I. MỤC TÊU: Sau khi học xong bài, giúp học sinh
 1. Về kiến thức
 - Trình bày được nét chính về nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn.
 - Mô tả được một số thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn: lật đổ chính quyền chúa 
Nguyễn, chúa Trịnh – vua Lê; đánh bại quân Xiêm xâm lược 1785 và đại phá quân Thanh xâm 
lược 1789
 - Nêu được nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
 - Đánh giá được vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn.
 * HSKT: Biết được thời gian bùng nổ, địa điểm, lãnh đạo phong trào Tây Sơn; biết tên 
một số thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn; biết được người lãnh đạo chủ chốt của phong 
trào Tây Sơn, niên hiệu Nguyễn Huệ khi lên ngôi.
 2. Về năng lực
 a. Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự chủ và tự học; giải quyết vấn đề và 
sáng tạo 
 b. Năng lực chuyên biệt
 - Năng lực tìm hiểu lịch sử:
 + Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu lịch sử trong bài học.
 + Trình bày được nét chính về nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn.
 + Quan sát sơ đồ, lược đồ để mô tả được một số thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây 
Sơn.
 + Nêu được nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
 - Nhận thức và tư duy lịch sử: 
 + Đánh giá được vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn.
 + Đánh giá những đóng góp của phong trào Tây Sơn đối lịch sử dân tộc
 + Tìm kiếm các tư liệu để thực hiện các hoạt động thực hành, vận dụng.
 * HSKT: Năng lực giao tiếp và hợp tác: Tham gia hoạt động nhóm với các bạn cùng 
nhóm.
 3. Về phẩm chất
 + Chăm chỉ: HS sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan phục vụ bài học.
 + Trách nhiệm: HS có trách nhiệm trong quá trình học tập như đóng góp ý kiến khi cùng 
làm việc nhóm. 
 + Yêu nước: Biết ơn người có công với đất nước, có ý thức bảo vệ các di tích lịch sử.
 * HSKT: Chăm chỉ lắng nghe, theo dõi bài. 
 II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
 1. Đối với giáo viên
 - Máy tính. Tổ quốc. Để ghi để ghi nhận và tri ân những đóng góp của phong trào nông dân Tây Sơn đối 
với lịch sử dân tộc, nhân dân ta đã xây dựng Bảo tàng Quang Trung, để tuyên truyền và giáo 
dục thế hệ sau hãy tiếp nối lòng yêu nước và ý thức bảo vệ độc lập, chủ quyền của quốc gia, 
dân tộc. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến bùng nổ phong trào Tây Sơn? Phòng trào Tây Sơn giành 
được những thắng lợi nào? Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn 
như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời những câu hỏi trên.
 2. Hình thành kiến thức mới
 Hoạt động 1: 1. Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ
 a. Mục tiêu: Trình bày được nét chính về nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn.
 * HSKT: Biết được thời gian bùng nổ, lãnh đạo phong trào Tây Sơn; 
 b. Tổ chức hoạt động
 Hoạt động của GV-HS Sản phẩm
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 1. Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ 
 HS thực hiện kĩ thuật Think-pair-share; thời gian 5 - Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền 
 phút. phong kiến Đàng Trong ngày càng 
 - Think (Thin)- Suy nghĩ- HS làm việc cá nhân, thời suy yếu. Bộ máy quan lại các cấp rất 
 gian 2 phút cồng kềnh và tham nhũng.
 - Pair (Thai)-Cặp: Sau đó, HS trao đổi cặp đôi (bạn - Các chính sách của chính quyền 
 bên cạnh), thời gian 2 phút chúa Nguyễn như tô thuế, lao dịch 
 - Share (Sai)-chia sẻ: HS được mời chia sẻ, GV gọi nặng nề, lại thêm thiên tai và sự suy 
 ngẫu nhiên, HS nêu ý kiến không trùng lặp với ý kiến thoái của nền kinh tế làm cho đời 
 của HS khác, thời gian 1 phút sống nhân dân khốn cùng.
 Câu hỏi: Trình bày nét chính về nguyên nhân bùng nổ - Mâu thuẫn gay gắt giữa nhân dân 
 khởi nghĩa Tây Sơn. với chính quyền chúa Nguyễn làm 
 * HSKT: Nêu thời gian bùng nổ, địa điểm, lãnh đạo bùng nổ cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.
 phong trào Tây Sơn? - Năm 1771, ba anh em Nguyễn 
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ 
 + Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. dựng cờ khởi nghĩa.
 + GV theo dõi, hỗ trợ bằng 1 số câu hỏi gợi mở. - Căn cứ ở Tây Sơn thượng đạo rồi 
 Bước 3: HS trình bày và báo cáo kết quả mở rộng xuống Tây Sơn hạ đạo, lập 
 Bước 4: HS các khác nhận xét, đánh giá kết quả; GV căn cứ ở Kiên Mỹ (Tây Sơn, Bình 
 nhận xét, đánh giá. Chuẩn kiến thức. Định). Với khẩu hiệu “lấy của người 
 + GV mở rộng liên hệ: Căn cứ Kiên Mỹ (huyện Tây giàu chia cho người nghèo”, bãi bỏ 
 Sơn, tỉnh Bình Định) chính là quê hương của ba anh nhiều thứ thuế, cuộc khởi nghĩa thu 
 em Tây Sơn. Bảo tàng Quang Trung hiện nay được hút được đông đảo nhân dân tham 
 xây dựng trên chính nền nhà cũ của gia tộc Nguyễn gia.
 Huệ, còn điện thở Tây Sơn trước đây là đình Kiên Mỹ, 
 được nhân dân xây dựng vào đầu thế kỉ XIX để bí mật 
 thờ ba anh em Tây Sơn. Trong kháng chiến chống 
 Pháp, điện bị đốt cháy, đến năm 1958, nhân dân xây 
 dựng lại điện trên nền đất cũ. - Cách đánh: Bố trí mai phục, nhử quân Xiêm vào trận địa, quân thủy-bộ cùng tiến quân 
tiêu diệt quân Xiêm.
 - Kết quả thắng lợi nhanh chóng.
 - Ý nghĩa: Là một trong những trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử chống giặc ngoại 
xâm của nhân dân ta, đập tan âm mưu xâm lược của quân Xiêm, bảo vệ nền độc lập dân tộc.
 c. Lật đổ chính quyền chúa Trịnh. Triều Lê sụp đổ
 - Với danh nghĩa “phù Lê diệt Trịnh), quân Tây Sơn tiến ra Bắc, tấn công vào thành 
Thăng Long, tiêu diệt chính quyền chúa Trịnh (1786).
 - Sau khi giao lại chính quyền cho vua Lê, Nguyễn Huệ rút về Nam nhưng tình hình Bắc 
Hà rối loạn. Giữa năm 1788, Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc dẹp loạn, trước đó vua Lê Chiêu 
Thống đã bỏ trốn, chạy sang đất Quảng Tây. Đến đây chính quyền Lê-Trịnh hoàn toàn sụp đổ.
 d. Đại phá quân Thanh xâm lược
 - Vua Lê Chiêu Thống “thế cùng lực kiệt” cầu cứu nhà Thanh, nhân cơ hội này, Tôn Sĩ 
Nghị chỉ huy 29 vạn quân Thanh xâm lược nước ta.
 - Quân Tây Sơn thực hiện kế sách “vườn không nhà trống” rút khỏi Thăng Long, xây 
dựng tuyến phòng thủ Tam Điệp-Biện Sơn.
 - Tháng 12-1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung, chỉ huy 
5 đạo quân Tây Sơn tiến quân ra Thăng Long.
 - Chỉ trong vòng 5 ngày (từ đêm 30 đến ngày mồng 5 Tết Kỷ Dậu), qua các trận đánh lớn 
như: Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa, quân Tây Sơn đã quét sạch quân xâm lược, giải phóng đất 
nước.
 Hoạt động 3: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn
 a. Mục tiêu: Nêu được nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn. 
Đánh giá được vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn.
 * HSKT: Biết được người lãnh đạo chủ chốt của phong trào Tây Sơn, khi lên ngôi Nguyễn 
Huệ lấy niên hiệu là gì?
 b. Tổ chức thực hiện
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập
 - GV yêu cầu HS dựa thông tin trong SGK, chia lớp thành 8 nhóm, thực hiện thảo luận 
nhóm, kĩ thuật khăn trải bàn hoặc sơ đồ tư duy, thời gian 7 phút.
 + Câu hỏi: Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn. Đánh giá 
vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn.
 * HSKT: Ai là người lãnh đạo chủ chốt của phong trào Tây Sơn, khi lên ngôi Nguyễn 
Huệ lấy niên hiệu là gì?
 Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập
 Các nhóm đọc SGK, quan sát tranh, thực hiện yêu cầu. GV theo dõi, hỗ trợ. GV có thể 
định hướng thêm bằng 1 số câu hỏi liên quan để tìm ra kiến thức.
 Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
 - GV chọn 1 nhóm để trình bày, các nhóm khác phản biện.
 Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
 Đánh giá: HS-HS, GV-HS, GV chốt kiến thức. (Yêu cầu HS thực hiện kĩ thuật 3-2-1: cho 
3 lời khen; 2 hạn chế và 1 lời góp ý hoặc 1 câu hỏi chất vấn) C. Quảng Nam. D. Bình Thuận.
 Câu 2. Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa lấy khẩu 
hiệu là
 A. lấy của người giàu chia cho người nghèo.
 B. tịch thu ruộng đất chia cho dân cầy..
 C. sống trong lao động chiến trong chiến đấu.
 D. tịch thu ruộng đất địa chủ chống tô cao, lãi nặng.
 Câu 3. Từ năm 1776-1783, quân Tây Sơn mấy lần đánh vào Gia Định?
 A. Bốn. B. Năm. C. Sáu. D. Bẩy.
 Câu 4. Nguyễn Huệ chọn địa điểm nào để làm trận địa quyết chiến với quân Xiêm?
 A. Sông Gián Khẩu (sông Đáy). B.Sông Trường Giang.
 C. Sông Bạch Đằng. D. Khúc sông Tiền đoạn từ Rạch Gầm đến Xoài Mút.
 Câu 5. Nghĩa quân Tây Sơn dùng danh nghĩa gì khi tiến quân ra Bắc Hà đã nhận được 
sự ủng hộ của nhân dân?
 A. Phù Lê diệt Nguyễn. B. Phù Nguyễn diệt Trịnh.
 C. Phù Nguyễn diệt Lê . D. Phù Lê diệt Trịnh.
 Câu 6. Tháng 12 năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là
 A. Đại Việt. B. Thận Thiên. C. Quang Trung. C. Đại Cồ Việt.
 * HSKT: Thực hiện câu 1,6
 B. Tự luận
 Bài tập 1: Hãy lập bảng về những sự kiện chính của phong trào Tây Sơn từ năm 1771 
đến năm 1789 theo các tiêu chí: thời gian, thắng lợi tiêu biểu.
 Thời gian Thăng lợi tiêu biểu
 1771 Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi 
 nghĩa ở vùng Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai).
 1777 Quân Tây Sơn lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
 1785 Quân Tây Sơn giành thắng lợi quyết định trong trận Rạch Gầm - 
 Xoài Mút, đánh tan gần 5 vạn quân Xiêm xâm lược.
 1786 Nguyễn Huệ chỉ huy quân Tây Sơn tiến ra Đàng Ngoài, lật đổ chúa 
 Trịnh, rồi giao lại chính quyền cho vua Lê.
 1788 Nguyễn Huệ chỉ huy quân Tây Sơn tiến ra Bắc, lật đổ chính quyền 
 nhà Lê.
 1789 Quân Tây Sơn giành thắng lợi quyết định trong trận Ngọc Hồi - 
 Đống Đa, đánh tan gần 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược.
 Bài tập 2: Có ý kiến cho rằng: Quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỷ Dậu 1789 
thể hiện thiên tài quân sự của vua Quang Trung. Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
 Đồng ý với ý kiến cho rằng: Quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu (1789) 
thể hiện thiên tài quân sự của vua Quang Trung. Vì: quyết định này được vua Quang Trung đưa 
ra trên cơ sở sự nghiên cứu, phân tích kĩ lưỡng những điểm mạnh, ý đồ tiến công và những sai 
lầm của quân Thanh. Cụ thể là: + Tình hình kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp Đại Việt trong 
các thế kỉ XVI-XVIII như thế nào?
 + Trình bày nét chính về sự chuyển biến văn hóa, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế 
kỉ XVI-XVIII? Nhận xét về sự chuyển biến đó? Em ấn tượng với thành tựu nào nhất? Vì sao?
 - Sưu tầm tư liệu về: Tình hình kinh tế, văn hóa, tôn giáo trong các thế kỉ XVI-
XVIII.
 * HSKT: Không thực hiện
 -------------------------